مشکلات تیروئیدی در صورت تشخیص صحیح و درمان به موقع به خوبی اداره می‌شود، اما در غیر این صورت عوارض ناشی از اختلالات تیروئیدی ممکن است خطرناک و ناخوشایند شود و حتی زندگی شما را تهدید کند.
هورمون‌های تولید شده توسط غده تیروئید تقریباً بر تمام فرآیندهای متابولیکی بدن شما تأثیر می‌گذارد. اختلالات تیروئید می‌تواند یک گواتر کوچک (بزرگ شدن غده تیروئید) و بی ضرر باشد یا سرطان‌های بدخیم.
اما شایعترین مشکلات تیروئید شامل تولید غیر طبیعی هورمون‌های تیروئید است. تولید بیش از اندازه هورمون، باعث وضعیتی می‌شود که تحت عنوان پرکاری تیروئید شناخته می‌شود و تولید ناکافی هورمون نیز منجر به کم کاری تیروئید می‌شود.
در این مقاله از سری مقاله‌های طب سنتی الوحکیم، قصد داریم شما را بیشتر با غده تیروئید، دلایل بروز مشکلات در کارکرد غده تیروئید و انواع بیماریهای غده تیروئید آشَنا کنیم و در نهایت همچون همیشه راه حل درمان آن از طریق طب سنتی را با شما در میان بگذاریم.
غده تیروئید
غده تیروئید یک غده پروانه‌ای کوچک در ناحیه گردن و درست در مقابل نای است. یکی از کارکردهای اصلی این غده تولید هورمونی است که به تنظیم سوخت و ساز بدن کمک می‌کند یعنی فرآیندی که غذا را به انرژی تبدیل می‌کند. به این هورمون‌ها تریودوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4) گفته می‌شود.
اگر شما نمی‌توانید تیروئید خود را حس کنید این خبر خوبی برای شماست زیرا وقتی تیروئید در اندازه طبیعی خود باشد یا مشکلش خیلی حاد حس نمی‌شود. به یاد داشته باشد که کارکرد صحیح تیروئید و در نتیجه تولید هورمون کافی توسط آن منجر به رشد مغز کودکان شما می‌شود.
ضمنا این غده که سرشار از رگ‌های خونی است، محل عبور مهم‌ترین عصب‌های مربوط به کیفیت صداست.
دلایل بروز مشکلات تیروئیدی
دلایل مختلفی ممکن است منجر به بروز اختلالاتی در عملکرد غده تیروئید شود که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
کمبود ید
کمبود ید از رایج‌ترین علل بروز مشکلات تیروئیدی است.
بیماریهای خود ایمنی
در بیماریهای خود ایمنی سیستم ایمنی بدن به اشتباه به خود بدن خود حمله می‌کند. بیش از 50 مورد بیماری خود ایمنی وجود دارد که می‌تواند مستقیما بعضی از اعضا و مفاصل بدن را مورد حمله قرار دهد.
از آنجایی که در این مقاله علل بیماریهای خود ایمنی محل بحث ما نیست، به علل آن نخواهیم پرداخت اما دو بیماری شایع که مستقیما غده تیروئید و عملکرد آن را تهدید می‌کنند را شرح خواهیم داد.
این دو بیماری عبارتند از بیماری گریوز ( این بیماری باعث پرکاری غده تیروئید می‌شود) و تیروئیدیت هاشیموتو ( این بیماری منجر به کم کاری غده تیروئید می‌شود).
التهاب تیروئید
التهاب تیروئید که ممکن است با درد نیز همراه باشد ناشی از ورود ویروس یا باکتری به داخل بدن است.
تومورهای سرطانی
تومورهای سرطانی در صورت رشد زیاد ممکن است غده تیروئید را نیز در بر بگیرد و عملکرد آن را مختل کند.
برخی از عوارض درمان به روش طب غربی
بعضی از درمان‌های پزشکی، از جمله پرتودرمانی، جراحی تیروئید و عوارض برخی از داروها موجب بروز مشکلات تیروئیدی می‌شوند.
اختلالات ژنتیکی
ممکن است مشکلات تیروئیدی در نتیجه اختلالات ژنیتیکی بروز پیدا کنند.
بارداری
یکی از دلایل بروز اختلالات غده تیروئید در بانوان، بارداری است. گاهی اوقات بارداری می‌تواند موجب شروع مشکلات تیروئیدی یا شدت گرفتن آن شود. در صورت عدم درمان، این بیماری می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی برای مادر و نوزاد شود، از جمله سقط جنین، تولد زودرس یا زایمان.
پرکاری تیروئید
پر کاری و کم کاری غده تیروئید می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در واقع بهتر است بگوییم پرکاری تیروئید و یا کم کاری آن می‌تواند خود یک بیماری باشد و یا تاثیر و عارضه یک بیماری بر روی غده تیروئید. مثلا گریز و یا درگیر شدن تیروئید بخاطر رشد تومور و انواع سرطان.
علل بروز پرکاری تیروئید
در پرکاری تیروئید غده تیروئید بیش فعال است. یعنی بیش از حد مورد نیاز بدن هورمون تولید می‌کند. پرکاری تیروئید در زنان بیش از مردان رواج دارد و حدود 1 درصد از خانم‌ها به آن مبتلا هستند.
بیماری گریوز شایعترین علت پرکاری تیروئید است و حدود 70 درصد از مبتلایان به تیروئید پرکار این اختلال را در نتیجه ابتلا به گریوز دارند.
عوارض پرکاری تیروئید
تولید بیش از اندازه هورمون توسط غده تیروئید منجر به بروز مشکلاتی می‌شود. از جمله:
- بی قراری
- عصبی بودن
- تعریق بیش از حد
- لرزیدن
- اضطراب
- مشکل خواب
- پوست نازک
- مو و ناخنهای شکننده
- ضعف عضلانی
- کاهش وزن
- همچنین جهت تشخیص حتمی پرکاری تیروئید می‌توانید از آزمایش خون کمک بگیرید.
- یک آزمایش خون سطح هورمون تیروئید (تیروکسین یا T4) و هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) در خون شما را اندازهگیری می‌کند. میزان بالای تیروکسین و سطح پایین TSH نشان می‌دهد که غده تیروئید شما بیش فعال است.
کم کاری تیروئید
در کم کاری تیرویید عمکرد این غده برعکس حالت پرکاری است. در این حالت غده تیروئید کم تحرک است و قادر به تولید هورمون به اندازه کافی نمی‌باشد.
کم کاری تیروئید غالباً در اثر بیماری هاشیموتو، جراحی برای برداشتن غده تیروئید یا آسیب ناشی از پرتودرمانی ایجاد می‌شود. در ایالات متحده، در حدود 6/4 درصد از افراد 12 ساله و مسن به این بیماری مبتلا هستند. البته بیشتر موارد کم کاری تیروئید خفیف است.
عوارض کم کاری تیروئید
تولید کمتر از اندازه هورمون توسط غده تیروئید منجر به بروز مشکلاتی می‌شود. از جمله:
- خستگی
- پوست خشک
- افزایش حساسیت به سرما
- مشکلات حافظه
- یبوست
- افسردگی
- افزایش وزن
- ضعف
- ضربان قلب آهسته
همچنین جهت تشخیص حتمی کم کاری تیروئید نیز می‌توانید از آزمایش خون کمک بگیرید.
برای اندازه گیری سطح TSH و هورمون تیروئید تست خون را انجام دهید. سطح بالای TSH و میزان تیروکسین پایین می‌تواند به معنای کم کاری تیروئید شما باشد.
در درمان تیروئید کم کار به روش طب غربی بسیار هوشیار باشید. زیرا استفاده بیش از اندازه قرص‌های هورمون تیروئید ممکن است باعث بروز علائم پرکاری تیروئید شود.
بیماری هاشیموتو
بیماری هاشیموتو که به عنوان تیروئید لنفوسیتی مزمن نیز شناخته می‌شود، شایعترین علت کم کاری تیروئید است. طبق مطالعات انجام شده در حدود 14 میلیون آمریکایی به بیماری هاشیموتو مبتلا هستند. این بیماری در هر سنی ممکن است رخ دهد، اما در زنان میانسال بیشتر شایع است. همانطور که پیشتر گفتیم، بیماری هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی است. این بیماری به آرامی غده تیروئید را تحت تاثیر قرار می‌دهد و توانایی تولید هورمون توسط تیروئید را از بین می‌برد.
دو مشکل در تشخیص این بیماری وجود دارد، اول اینکه بیماری هاشیموتو علائم واضحی ندارد و علائم آن بسیار خفیف هستند، به گون‌های که این بیماری می‌تواند سال‌ها پایدار بماند بدون آنکه تشخیص داده شود.
مورد دوم آنکه بسیاری از عوارض این بیماری شبیه به بیماریهای دیگر است و تمایز آن را دشوار می‌سازد.
علایم بیماری هاشیموتو
- خستگی
- افسردگی
- یبوست
- افزایش وزن خفیف
- پوست خشک
- موهای خشک و رقیق
- صورت کم رنگ و پف دار
- قاعدگی شدید و نامنظم
- عدم تحمل سرما
- بزرگ شدن تیروئید
تشخیص و درمان هاشیموتو
آزمایش سطح TSH اغلب اولین قدم برای غربالگری برای هر نوع اختلال تیروئید است. اگر برخی از علائم فوق را تجربه می‌کنید، برای اطمینان از اینکه دچار هاشیموتو هستید یا نه، می‌توانید از آزمایش خون کمک بگیرید. با آزمایش خون می‌توانید میزان TSH و همچنین سطح پایین هورمون تیروئید (T3 یا T4) را بررسی کنید. از آنجایی که بیماری هاشیموتو یک بیماری خود ایمنی است، آزمایش خون همچنین آنتی بادی های غیر طبیعی را در خون شما نشان می‌دهد که ممکن است به غده تیروئید حمله کنند.
نکته‌ای که وجود دارد این است که هنوزهیچ درمان شناخته شده‌ای برای بیماری هاشیموتو وجود ندارد.
بیماری گریوز (Graves)
نام بیماری گریوز بر گرفته از نام یک پزشک است که برای اولین بار بیش از 150 سال پیش آن را کشف کرد.
قبل‌تر نیز عنوان نمودیم که این شایعترین علت پرکاری تیروئید است.
گریوز نیز همچون بیماری هاشیموتو یک اختلال خود ایمنی است که بر اثر نقص در سیستم ایمنی بدن رخ می‌دهد که در نتیجه آن غده تیروئید شروع به تولید بیش از حد هورمون جهت تنظیم سوخت و ساز بدن می‌کند.
گریوز یک بیماری ارثی است و ممکن است در هر سنی در آقایان یا خانم‌ها بروز کند، اما بر اساس آزمایشات و مطالعات صورت گرفته، این بیماری در زنان بین 20 تا 30 سال بیشتر دیده می‌شود. مطالعات بر روی بیمارانی که به گریوز میتلا هستند نشان داد که عوامل استرس، بارداری و استعمال سیگار خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.
با بروز گریوز سطح بالایی از هورمون تیروئید در خون جریان می‌یابد و علائمی را برای پرکاری تیروئید ایجاد می‌کند. این عوامل شامل موارد زیر میباشد:
- اضطراب
- تحریک‌پذیری
- خستگی
- لرزش دست
- افزایش ضربان قلب
- ضربان قلب نامنظم
- تعرق بیش از اندازه
- بروز مشکل در خواب
- اسهال یا تحرکات مکرر روده
- تغییر در چرخه قاعدگی
- گواتر
- مشکلات بینایی
تشخیص بیماری گریوز
روشهای تشخیص این بیماری راحت است. اولین علامت آن بزرگ شدن تیروئید است. سایر علائمی که بصورت فیزیکی می‌توانید بررسی کنید، بزرگی چشم، ضربان سریع نبض و فشارخون بالا میباشد. همچون سایر موارد تشخیص بیماریهای تیروئیدی، در این مورد نیز آزمایش خون می‌تواند به تشخیص کمک کند. اگر در آزمایش خون گرفته شده سطح بالای T4 و سطح پایین TSH مشاهده شود، هر دو می‌تواند از علائم بیماری گریوز باشند.
در درمان بیماری گریوز با استفاده از طب غربی ذکر این نکته بسیار حائز اهمیت است که هیچ درمانی برای جلوگیری از حمله سیستم ایمنی به غده تیروئید و تولید بیش از حد هورمون در طب غربی وجود ندارد و بجای آن پزشکان طب غربی بر روی کنترل عوارض پرکاری تیروئید تاکید دارند. این عوارض از نظر طب غربی می‌تواند از چند طریق کنترل شود که این کنترل اغلب با ترکیبی از درمان‌ها صورت پذیر است. این درمان‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- مسدود کننده های بتا برای کنترل سریع ضربان قلب، اضطراب و عرق کردن
- داروهای ضد تیروئید برای جلوگیری از تولید تیروئید در مقادیر بیش از حد هورمون
- عمل جراحی برای از بین بردن غده تیروئید
- مصرف داروهای فوق و جراحی بر روی تیروئید عوارضی دارند که این روشهای درمانی را زیر سوال می‌برند، ضمن آنکه حتی اگر این درمان‌ها موفقیت آمیز باشد معمولا درمان پرکاری تیروئید خود منجر به کم کاری تیروئید می‌شود. شما باید از این نقطه به بعد داروهای جایگزین هورمون مصرف کنید که این داروها نیز بدون عوارض نیستند. از طرفی دیگر در صورت عدم درمان، بیماری گریوز می‌تواند منجر به مشکلات قلبی و همچنین استخوان‌های شکننده شود.
- در بخشی جداگانه به عوارض مصرف داروهای شیمیایی برای حل مشکلات تیروئیدی خواهیم پرداخت.
گواتر
بزرگ شدن غیر طبیعی غده تیروئید را گواتر می‌گویند. شایعترین علت گواتر در سراسر جهان کمبود ید در رژیم غذایی است. محققان تخمین میزنند که گواتر 200 میلیون از 800 میلیون نفری که کمبود ید در سراسر جهان دارند را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
هر کسی در هر سنی ممکن است به گواتر مبتلا شود، اما این عارضه در مناطقی از جهان که فقر غذاهای سرشار از ید وجود دارد، بیشتر مشاهده می‌شود. همچنین مشکل گواتر معمولا بعد از 40 سالگی رخ می‌دهد و بیشتر در خانم ها رواج دارد تا آقایان.
در دوران بارداری نیز که احتمال ابتلا به اختلالات غده تیروئید بیشتر است، گواتر بیشتر دیده می‌شود.
از دیگر عوامل بروز گواتر میتوان به سابقه خانوادگی، مصرف برخی داروها، قرار گرفتن در معرض اشعه اشاره کرد.
نکته مهم در مورد گواتر این است که اگر گواتر شدید نباشد، ممکن است علائمی نیز وجود نداشته باشد و بسته به اندازه غده تیروئید و میزان بزرگ شدن آن ممکن است گواتر یک یا چند علامت از علائم زیر را داشته باشد:
- تورمی قابل مشاهده و محسوس در پایین گردن و محل غده تیروئید
- احساس تنگی نفس و خفگی در گلو
- دشواری در بلع
- گرفتگی صدا
- خس خس سینه
- سرفه
تشخیص و درمان گواتر
گواتر معمولا با درد همراه نیست و علائم آن بیشتر بصورت فیزیکی مشخص خواهند شد. با بررسی وضعیت گردن و مشاهده وجود تورم میتوان در مورد وجود گواتر راحت‌تر تخمین زد.
اما آزمایش خون نیز می‌تواند در جهت تشخیص گواتر کمک کند، بدین صورت که در آزمایش خون میزان هورمون تیروئید، TSH و آنتی بادیهای موجود در جریان خون مشخص می‌شود و بدین ترتیب اختلالات غده تیروئید که موجب بروز گواتر شده است تشخیص داده می‌شود. همچنین با سونوگرافی غده تیروئید میتوان از وجود تورم در این ناحیه مطلع شد.
گواتر معمولاً فقط در شرایطی درمان می‌شودكه شدید و خطرناک شود و مشکلاتی که قبلا ذکر شد را سبب شود. اگر گواتر در نتیجه کمبود ید در بدن باشد، می‌توانید با مصرف مقدار کمی ید و استفاده از نمک یددار آنرا مداوا کنید.
گواترها که معمولاً با اختلالات دیگر تیروئید مانند بیماری گریوز همراه‌اند، در بیشتر مواقع دلیلی برای نگرانی نبوده و به راحتی قابل درمان هستند. اما در صورت عدم درمان، می‌توانند عوارض جدی ایجاد کنند. این عوارض می‌تواند شامل مشکل در تنفس و بلع باشد.
ندول‌های تیروئید
ندول یا گره تیروئید (Thyroid nodules) توده‌ای جامد یا پر از مایع است که در غده‌ی تیروئید تشکیل می‌شود.
دلایل مشخصی را نمی‌توان برای ندول‌ها در نظر گرفت اما کمبود ید و بیماری هاشیموتو می‌تواند در بروز آن موثر باشد.
معمولا ندول‌ها خوش خیم هستند و خطر چندانی ایجاد نمی‌کنند مگر درصد کمی از آنها که می‌توانند سرطانی باشند. این گره‌های تیروئید نیز همچون سایر مشکلات تیروئیدی در خانم‌ها از شایعتر از مردان است و البته در هر دو جنس با افزایش سن بیشتر بروز پیدا می‌کند.
بیشتر ندول‌های تیروئید بدون علامتند، با این حال اگر به اندازه کافی بزرگ شوند، می‌توانند باعث تورم در گردن و منجر به مشکلات تنفس و بلع، درد و گواتر شوند.
بعضی از این گرهها هورمون تیروئید تولید می‌کنند و باعث می‌شوند سطح هورمون‌های تیروئید در جریان خون بیش از حد طبیعی شود. وقتی این اتفاق بیفتد ، علائم ندول‌ها مشابه علائم پرکاری تیروئید است و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- ضربان بالا
- عصبی بودن
- افزایش اشتها
- لرزیدن
- کاهش وزن
- چسبندگی پوست
- از طرف دیگر، اگر گرهها به بیماری هاشیموتو مرتبط باشند، علائم آن مشابه کم کاری تیروئید خواهد بود. این علایم شامل موارد زیرند:
- خستگی
- افزایش وزن
- ریزش مو
- پوست خشک
- عدم تحمل سرما
تشخیص و درمان ندول‌های تیروئید
بیشتر گرهها در طی یک معاینه فیزیکی تشخیص داده می‌شوند. البته میتوان به کمک سونوگرافی، سی تی اسکن یا MRI نیز آنها را تشخیص داد.
تفاوت طب سنتی و طب غربی
در پزشکی غربی بدن به عنوان مجموعه‌ای از قسمت‌ها مورد مطالعه قرار می‌گیرد و هر سیستم اندام بدن به طور جداگانه قضاوت و درمان می‌شود. از همین رو بيمارستان‌ها دارای بخش‌های مختلفي مرتبط با تشخيص و درمان اعضا و قسمت‌های مختلف اندام بدن وجود دارد. مثلا بخش قلبي و عروقي یا دستگاه گوارش و غیره. اما نگاه طب سنتی به بدن کاملاً جامع است، در طب سنتی بدن به عنوان یک “کل” درمان می‌شود.
طب چینی معتقد است بروز اختلالات در بدن به دلیل عدم تعادل در آن است.
یکی از عوامل بروز مشکلات تیروئید از نظر طب سنتی، رژیم غذایی ضعیف است که باعث اختلال در طحال (هضم) و در نتیجه تقویت خلط و تجمع مایعات در ندول و یا گره می‌شود.
همچنین استرس و عصبانیت نیز باعث اختلال در عملکرد کبد و ایجاد گرمای بیماریزا در بدن می‌شود.
اغلب پزشکان طب سنتی با معاینه زبان و مشاهده عواملی چون تورم در ناحیه غده تیروئید قادر به تشخیص نوع بیماری تیروئید هستند. رنگ زبان، وجود لکه بر روی آن و اندازه زبان به پزشک طب سنتی در تشخیص علل عدم تعادل در بدن کمک می‌کند.
دردرمان نیز طب غربی مصرف بعضی داروهای شیمیایی را تجویز می‌کند، مانند لووتیروکسین، یا جراحی تیرودید را در حالت پیشرفته مشکلات تیروئیدی راه حل رفع مشکل میداند. اما طب سنتی پیشگیری از حاد شدن مشکلات تیروئیدی به کمک مصرف داروهای گیاهی را توصیه می‌کند.
عوارض مصرف داروهای شیمیایی تیروئید
مصرف داروهای شیمیایی همواره عوارضی در پی دارد که این عوارض میتوان به سه دلیل باشد. عوارض خود دارو، عوارض تداخل داروها با داروها و بیماریهای دیگر و دیگری عوارض مصرف بیش از اندازه یک دارو.
در ادامه عوارض ناشی از مصرف داروهای اختلالات تیروئید را مرور خواهیم کرد.
عوارض مصرف لووتیروکسین
لووتیروکسین در بعضی موارد عوارضی از خود بروز می‌دهد که ممکن است بیمار یا هیچ کدام از آنها را تجربه نکند و یا چندین مورد به‌صورت همزمان در وی مشاهده شود. در صورت مشاهده هرگونه علائمی از آلرژی لووتیروکسین سریعاً بایستی با اورژانس تماس گرفت، نشانه‌های حساسیت به لووتیروکسین می‌تواند شامل این موارد باشد: خارش و قرمز شدن چشم، خشکی دهان و گلو، تورم زبان و لب، آبریزش بینی، زکام، تنگی نفس، خارش پوست و غیره…
سایر عوارض جانبی احتمالی مصرف لووتیروکسین نیز عبارتنداز: افزایش ضربان قلب، درد قفسه سینه، تنگی نفس، تب، گرگرفتگی، عرق کردن، احساس سرما و لرز، ضعف، خستگی غیرمعمول، بی‌خوابی، عصبی شدن و عصبانیت شدید، تغییر و یا تأخیر در قاعدگی، اسهال، استفراغ، حالت تهوع، شکم‌درد، افزایش اشتها، افزایش وزن، چاقی، ریزش مو، گرفتگی عضلات، درد فک، گردن، شانه و کتف، مشکل بلع غذا و آب، تورم چشم‌ها، صورت، لب‌ها، گلو یا زبان، افسردگی، نداشتن اعتماد، توهم، سریع احساساتی شدن و گریه.
ضمن آنکه در کنار این موارد ممکن است داروی لووتیروکسین با داروهای دیگر مانند بعضی مولتی ویتامین‌ها و مکمل‌ها تداخل داشته باشد.
لووتیروکسین ممکن است موجب ریزش مو به‌ویژه در کودکان و خصوصاً در ماه اول درمان گردد، این عارضه معمولاً موقتی میباشد.
عوارض جانبی متی مازول
تهوع, سردرد, گیجی, استفراغ, ضعف, تب, لرزش, خونریزی, خارش, خواب آلودگی, راش پوستی (التهاب یکی از لایه‌های پوستی), خستگی, زردی پوست, زردی چشم, درد مفاصل و عضلات, تنگی نفس, تغییر در طعم دهان, احساس سبکی سر, کرختی و گزگز, ناراحتی معده, واکنش‌های شدید آلرژیک, تورم صورت, تورم زبان, تنگی قفسه سینه, تیره شدن ادرار, بینظمی ضربان قلب, از حال رفتن, گلودرد مداوم, سردرد شدید و مداوم, درد معده, تغییرات دید و بینایی.
عوارض جانبی پروپیل تیوراسیل
عوارض پروپیل تیوراسیل وابسته به مقدار مصرف آن است و طی 8-4 هفته پس از شروع مصرف بروز می‌کند. این عوارض شامل تهوع، سردرد، تب خفیف و برگشت پذیر، بثورات جلدی، درد مفصلی، یرقان و ندرتاً طاسی میباشد. آگرانولوسیتوز (یک بیماری مرتبط با تولید نوعی از گلبولهای سفید) از عوارض خطرناک دارو است.
عوارض جانبی لیوتیرونین سدیم
درد آنژینی، آریتمی قلبی، طپش قلب، کرامپهای عضلانی، تاکی کاردی، اسهال، استفراغ، لرزش، بیقراری، تحریک‌پذیری، بی‌خوابی، سردرد، گرگرفتگی، تعریق، کاهش وزن و ضعف عضلانی از عوارض جانبی لیوتیرونین سدیم هستند.
طب سنتی و درمان اختلالات تیروئیدی
همانطور که اشاره کردیم روشهای درمانی مشکلات تیروئیدی در طب غربی با عوارضی همراه هستند که گاه می‌توانند بسیار خطرناک باشند. پس روشی جایگزین برای آن باید در نظر گرفت تا این خطرات را به حداقل برساند.
در سال‌های اخیر بخصوص دهه گذشته توجه بیشتری به طب سنتی شده است و بسیاری از محققان حوزه پزشکی بر این باور رسیده‌اند که درمان بسیاری از مشکلات و بیماریها را میتوان در طب سنتی یافت.
از آن جمله درمان اختلالات تیروئیدی است. طب سنتی گام اول درمان را تغذیه سالم و دوری از استرس و تحریکات روحی مانند عصبانیت میداند و روشهای درمانی دیگر را زمانی موثر میداند که گام اول را درست برداریم.
در ادامه به توصیه‌ها و روشهای درمانی طب سنتی در درمان مشکلات غده تیروئید می‌پردازیم.
رژیم نادرست و کم کاری تیروئید
در طب سنتی رژیم نادرست غذایی می‌تواند منجر به کم کاری تیروئید شود. منظور از رژیم نادرست، مصرف نامنظم وعده‌های غذایی، مصرف بیش از حد غذاهای خام و سرد، کمبود ید در غذا میباشد. بر این اساس استفاده از نمک ید دار، میگو، تخم مرغ، شیر، ماست و سیب زمینی می‌تواند به شما در تامین ید مورد نیاز بدنتان کمک کند.
نرم کردن ندول‌ها و گواتر با غذاهای دریایی
در طب سنتی استفاده از مواد معدنی، صدف‌های دریایی و جلبک دریایی که حاوی ید هستند برای نرم کردن ندول‌های تیروئید و گواتر توصیه می‌شود. همچنین استفاده از روغن ماهی در طب سنتی ایرانی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
روغن نارگیل و درمان کم کاری تیروئید
مصرف روغن نارگیل به همراه شیر در وعده صبحانه به درمان کم کاری تیروئید کمک می‌کند.
دمنوش تخم گشنیز
دمنوش تخم گشنیز عملکرد غده تیروئید را به حالت اول برمیگرداند.
2 قاشق غذاخوری تخم گشنیز را با 1 لیوان آب مخلوط کرده به مدت 15-20 دقیقه روی حرارت کم بجوشانید سپس از روی حرارت برداشته صاف کنید و بعد از 10 دقیقه که از حرارت افتاد با 2 قاشق غذاخوری عسل مخلوط نموده و هر روز صبح ناشتا میل نمایید.
مصرف کلسیم به کمک منابع غیر لبنی
برای مقابله با این عارضه باید حداقل سه مرتبه در روز کلسیم مصرف کنید. از آنجا که محصولات لبنی حاوی ید هستند شما باید بر منابع غیر لبنی کلسیم تمرکز کنید، مانند کلم بروکلی، بادام، کدو حلوایی، انجیر، لوبیای سبز و لوبیای سفید.
بادرنجوبه و درمان تیروئید پرکار و بیماریهای بوجود آورنده آن
این گیاه از خانواده نعناع است و برای غده تیرو‌ئیید بسیار مفید است. تحقیقات نشان می‌دهد تیروئید پرکار با مصرف این گیاه به حالت عادی باز می‌گردد. بادرنجوبه تولید هورمون‌های تیروئید و عوارض ناشی از آن را کاهش می‌دهد.
زنجبیل برای درمان کم کاری تیروئید
زنجبیل یک گیاه درمانی پرکاربرد در طب چینی و ایرانی است. خواص فراوان زنجبیل موجب شده است که از آن برای درمان بسیاری از بیماریها و اختلالات بدن کمک بگیرند.
در درمان مشکلات غده تیروئید نیز زنجبیل راه‌گشا است.
برش‌های زنجبیل تازه را به آشپزی روزانه خود مانند سوپ و هم چنین دیگر خوراک‌ها اضافه کنید .
راه دیگر, مصرف 2 تا 3 فنجان چای زنجبیل است. شما می‌توانید این چای را با انداختن چند تکه تازه زنجبیل در آب جوش و خیساندن آن در حدود 5 دقیقه، آماده کنید. سپس مقداری عسل به آن اضافه و مصرف کنید.
تغییر سبک زندگی برای درمان اختلالات تیروئیدی
در انتهای این مطلب نکاتی را در مورد تغییر سبک زندکی خواهیم گفت که رعایت این بایدها و نبایدها به شما در درمان اختلالات تیروئیدی کمک می‌کنند.
بایدهای سبک زندگی در درمان اختلالات غده تیروئید
- ورزش منظم
- یوگا
- خوردن صبحانه
- استراحت و خواب کافی
نبایدهای سبک زندگی در درمان اختلالات غده تیروئید
- مصرف شکر
- کشیدن سیگار
- مصرف نوشایه
- مصرف کافئین
- مصرف روغن مایع
- مصرف سس مایونز و کچاپ
مواد مضر برای افراد مبتلا به تیروئید کم کار
- سویا
- فلوراید
- کلر
- سیر
مواد مضر برای افراد مبتلا به تیروئید پر کار
- نمک
- لبنیات
- غذاهای ادویهدار
- در پایان بار دیگر اشاره میکنیم که اختلالات در عملکرد غده تیروئید معمولا خیلی خطرناک نیستند و در مراحل ابتدایی نیز علائمی ندارند، اما درصد پایینی از موارد ممکن است فرد را با خطرات جدی مواجه نماید، پس بهتر است با استفاده از همین روشهای درمانی ساده و بایدها و نبایدهای گفته شده در این مطلب در جهت رفع این اختلالات اقدام نمایید.
منابع: نمناک–webmd–تسنیم نیوز
